คนพาลมีความเพ่งโทษ

จับผิด จับดี

อุชฺฌตฺติพลา พาลา นิชฺฌตฺติพลา ปณฺฑิตา

คนพาลมีความเพ่งโทษเป็นกำลัง

บัณฑิตมีความไม่เพ่งโทษเป็นกำลัง

(องฺ. อฏฺฐกฺ ๒๓/๒๒๗)

บางคนแสวงหาความดีใส่ตนด้วยการจ้อง

“จับผิด” ผู้อื่น จ้อง “ติติง” ผู้อื่นอยู่เสมอ

นั่นไม่ใช่วิสัยของคนดี และสิ่งนั้นก็ไม่ใช่ความดี

สังเกตที่ใจ ยิ่งจับผิด ยิ่งเพ่งโทษ ยิ่งติติง ยิ่งทุกข์ร้อน

ความทุกข์ร้อนเกิดขึ้นในใจผู้นั้นก่อน เสมือนจับกองไฟ

เผาไหม้ตัวเอง เห็นกองไฟเมื่อใดเป็นต้องไขว่คว้าเข้าหาตัวเมื่อนั้น

ใจจึงอุดมไปด้วยไฟ แล้วความสุขใจจะบังเกิดขึ้นได้อย่างไร

ผู้เป็นบัณฑิตจึงไม่ติทุกเรื่อง ไม่ติทุกอย่าง ไม่ติทุกเวลา

ติเท่าที่จำเป็น ติเป็นบางเรื่อง ติเป็นบางอย่าง ติบางเวลา

และที่สำคัญที่สุด จะติเมื่อเกิดประโยชน์เท่านั้น